بررسی نمادین نقوش گیاهی سفال‌های شهر سوخته

معرفی و شناخت نقوش سفال‌های شهر سوخته‌ی سیستان که یکی از بزرگ‌ترین محوطه‌های باستانی دوران آغازتاریخی فلات ایران به شمار می‌رود و نیز از تمدن‌های حوزه رود هیرمند محسوب می‌شود، دارای اهمیت زیادی درزمینهٔ های گوناگون فرهنگ ایرانی است. مطالعه و تحلیل نمادین نقوش سفال‌های شهر سوخته و شناخت ویژگی‌های تزئینی آن‌ها که با زیبایی و هماهنگی خاصی به‌صورت نقش و طرح جلوه‌گر شده‌اند، باعث آگاهی ما از تفکر، باورهای مذهبی، اساطیر و فرهنگ ساکنان این منطقه در دوران کهن می‌شود. بررسی حاضر بیشتر در راستای این سؤال است، که آیا نقوش گیاهی سفال‌های شهرسوخته از مفاهیم خاصی برخوردار می‌باشند و یا فقط جنبه تزیینی دارند؟ نقوش گیاهی، از عمده نقوش مورد استفاده بر روی سفال‌های این شهر باستانی است که تنها جنبه‌ی تزئینی ندارند بلکه بیان‌کننده‌ی اطلاعاتی در مورد جهان‌بینی پدیدآورندگان خود نیز می‌باشند. این نقش‌ها که با شکل‌های متفاوت و متعدد بر ظروف نقش بسته‌اند، از سویی با زندگی ساکنان شهر سوخته و پوشش گیاهی موجود در این منطقه ارتباط داشته و از سویی دیگر تجسم باورها و اساطیر رایج در میان مردم آن می‌باشد. استعدادهای ذاتی و ساختار نمادین درختان و گیاهان موجب گردیده تا در ادبیات و فرهنگ اقوام گوناگون، انبوهی از راز و رمزها پدیدار گردد. لذا در این گفتار تلاش گردیده، نقوش گیاهی شهر سوخته با تکیه‌بر اسطوره‌ها و باورهای موجود در این زمینه، بررسی گردد. پژوهش حاضر به‌صورت کتابخانه‌ای، الکترونیکی، میدانی، استفاده از سراچه‌های معتبر اینترنتی و با تحلیل و توصیف نقوش ترسیم‌شده بر روی سفال‌ها صورت پذیرفته است.